Burun Akıntısı: Nedir, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Burun Akıntısının Nedir ve Sebepleri
Burun Akıntısı Nedir?
Burun akıntısı, burun deliklerinden, yani nostrillerden, mukus akışının artması durumudur. Mukus, nazal boşluktaki hücrelerce üretilen, solunan havayı nemlendiren ve solunumla içeri giren zararlı toz, polen, bakteri gibi maddelere karşı koruma sağlayan bir maddedir. Normalde, günde üretilen mukus genellikle fark edilmeden tükürükle karışarak yutulur. Ancak, enfeksiyonlar ve iltihaplanma gibi durumlar mukus üretimini artırır ve bu da burun akıntısına yol açabilir.
Burun Akıntısının Nedenleri Nelerdir?
Burun akıntısına yol açabilen çeşitli faktörler bulunmaktadır:
- Alerjiler: Burun akıntısında en sık görülen sebep alerjilerdir. Toz, polen, hayvan tüyleri gibi alerjenler burun akıntısına sebep olabilir, tetikleyebilir. Bu tür alerjiler baş ağrısı, hapşırık ve boğaz ağrısı gibi ek semptomlara da neden olur. Bu alerjenler geniz bölgesini irrite ederek mukus üretimini artırabilir. Ev akarı alerjisi olanlarda gece boyu irritan maddeye maruz kalmak sabahları burun akıntısı şikayetine sebebiyet verebilir. Bazı alerji türleri ise aksine gece burun akıntısı sorununa yol açabilir.
- Nezle: Bu üst solunum yolu enfeksiyonu, burundaki mukoz membranın iltihaplanmasına ve mukus üretiminin artmasına yol açar. Nezle burun tıkanıklığı da yapabilir ve nezle semptomları arasında öksürük, boğaz ağrısı, yorgunluk yer alır.
- Grip: İnfluenza virüsü enfeksiyonu da benzer şekilde mukoz membranın iltihaplanmasına ve burun akıntısına yol açabilir. Grip, burun akıntısına ek olarak ateş, titreme, burun tıkanıklığı, kas ağrısı, baş ağrısı, ve yorgunluk gibi belirtilere de yol açabilir.
- Sinüzit: Sinüslerin iltihaplanması, mukus üretiminde artışa ve baş ağrısı, burun tıkanıklığı gibi ek belirtilere neden olabilir.
- Septum Deviasyonu: Septum deviasyonu burun delikleri arasındaki duvarın eğriliğidir. Septum deviasyonu doğuştan olabileceği gibi travma sonucu da oluşabilir. Bu eğrilik tekrarlayan enfeksiyonlara ve mukus artışına yol açabilir. Septum deviasyonu tek taraflı burun akıntısı nedenleri arasında yer alır.
- Hormonal Değişimler: Hormonal dengesizlikler, inflamasyona ve burundaki damarların genişlemesine neden olabilir. Ergenlik, hamilelik, veya hormon tedavileri mukus üretimini etkileyebilir. Hamile kadınların yaklaşık %20’sinde bu problemle karşılaşılır. Kadınların çoğunda bu durum doğumdan sonra ortadan kalkar.
- İlaçların Yan Etkileri: NSAİİ, antidepresanlar, sedatifler ve bazı tansiyon ilaçları mukus üretimini artırabilir.
- Non Alerjik Rinit: Vazomotor rinit olarak da bilinir ve geniz bölgesinde iltihaba neden olabilen bir durumdur. Bu hastalık hapşırma ve burun akıntısı ile seyreden saman nezlesini taklit edebilir. Saman nezlesinin aksine non alerjik rinitte belirtileri tetikleyen durumlar alerjik sebepler değildir. sıcaklık değişimleri, parlak güneş ışığı gibi durumlar non alerjik riniti tetikleyebilir.
- Kuru Hava: Kuruyan geniz yolu burun içindeki sıvı dengesini bozarak inflamasyona sebep olur. Bu durum burun akıntısını tetikleyebilir.
- Nazal Polipler: Burun içindeki mukoz membranın iltihaplanmasına bağlı oluşan iyi huylu yapılardır ve mukus üretiminde artışa yol açar. Muayenede nazal polip tespit edilen hastalarda koku kaybı, horlama, baş ağrısı gibi şikayetler de olabilmektedir.
- Aşırı Burun Spreyi Kullanımı: Burun solunumunu destekleyici özelliği için kullanılan burun spreylerinin aşırı kullanımı rebound etkisi yaparak burundaki inflamasyonu ve burun akıntısını daha da arttırabilir.
- RSV Enfeksiyonu: Respiratuar sinsityal virüs (RSV), solunum yollarında enfeksiyon yapan ve nezle benzeri belirtiler ortaya çıkmasına neden olan bir virüstür. RSV enfeksiyonu sürekli burun akması, ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kuru öksürük, burun tıkanıklığı gibi semptomlara sebep olur.
- Baharatlı Yiyecekler ve Duman: Baharatlı yiyecekler, sinüslerdeki sinirlerin aşırı uyarılmasına yol açarak burun akıntısı yapabilir. Bu faktörler de geçici olarak mukus üretimini artırabilir.
Burun Akıntısına Ne İyi Gelir?
Evde Uygulanabilecek Tedavi Yöntemleri:
- Sıcak Çaylar: Papatya, ısırgan otu veya zencefil gibi bitkisel çaylar, geniz yolunu açmaya yardımcı olabilir.
- Yüz Buhar Banyosu: Sıcak su ile yapılan buhar banyosu, burun akıntısını hafifletebilir. Adaçayı, nane, biberiye gibi yağlar eklenebilir.
Burun Akıntısı Tedavisi: Tedavi, altta yatan sebebe göre değişir. Nezle ve grip için bol sıvı tüketimi ve istirahat önemlidir. Bu hastalıklar viral enfeksiyon sonucu oluştuğundan antibiyotikler tedavide işe yaramaz. Alerjik burun akıntısı için antihistaminikler ve septum deviasyonu için cerrahi müdahale gerekebilir. Kuru hava kaynaklı burun akıntılarına karşı nemlendiriciler ve dışarı çıkarken koruyucu giysiler kullanılabilir.
Sonuç Burun akıntısı, birçok farklı sebepten kaynaklanabilir ve tedavisi altta yatan nedenlere göre değişir. Eğer burun akıntısı şiddetli veya uzun süreliyse, muayene olmanız gerekmektedir.